Sinds 15 november 2018 gaan de Haringvlietsluizen regelmatig op een kier. Daardoor herstelt na precies 47 jaar de verbinding van de grote Europese rivieren Rijn en Maas met de Noordzee. Dit is een belangrijke stap voor de natuur en het herstel van een dynamische delta met internationale impact.

Historisch moment met internationale impact
Het openen van de Haringvlietsluizen is een historisch moment; een cruciale stap in het herstel van de natuurlijke dynamiek tussen zee en rivier. Essentieel voor het overleven van trekvissen zoals de zalm en de steur, want door de verbinding met zee kunnen ze hun oude paaigronden stroomopwaarts de rivier weer bereiken. Al jarenlang is er door onze buurlanden fors geïnvesteerd in het verbeteren van de leefomgeving van zeldzaam geworden trekvissen. Nu de ‘toegangspoort’ weer regelmatig opengaat, kunnen vissen als de haring, elft en fint daar van profiteren. De delta wordt vanaf nu weer gevoed met de dynamiek en het leven van de zee en daar profiteren niet alleen zeldzame vissen, maar ook trekvogels van.

De zes natuurorganisaties van het Droomfondsproject Haringvliet – ARK Natuurontwikkeling, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Sportvisserij Nederland, Vogelbescherming Nederland en het Wereld Natuur Fonds – hebben het Haringvliet de afgelopen vier jaar voorbereid op dit moment; een unieke samenwerking met de provincie Zuid-Holland, gemeenten en ondernemers in het gebied. Natuurontwikkeling gaat in het Haringvliet hand in hand met economische ontwikkeling. Bekijk in een animatie hoe op steenworp afstand van Rotterdam en de Rijnmondregio een dynamisch natuurgebied ontstaat met volop mogelijkheden om ervan te kunnen genieten. Enkele highlights:

• 100 ha drooggevallen natuur is weer onder invloed gebracht van het (brakke) water; door het herstellen van oude kreken kan het water van het Haringvliet de natuurgebieden weer in en uit stromen.
• 230 hectare nieuwe deltanatuur, waaronder een nieuw vogel- en viseiland “Bliek”.
• Gezenderde steuren zijn uitgezet en vergaand onderzoek heeft in beeld gebracht hoe de steur (als boegbeeld voor alle trekvissen) kan terugkeren in Nederland.
• Herstel van schelpdierbanken in de Voordelta; de eerste tekenen van leven zijn zichtbaar op de proeflocaties van schelpdierbanken onder water.
• De unieke Haringvlietnatuur is voor de mens op vele plekken toegankelijk en beleefbaar gemaakt met de aanleg van steigers, een snelle vaarverbinding vanuit Rotterdam en Dordrecht via het water, wandel- en fietspaden, uitzichtpunten, natuurspeelplekken en een heel bijzonder vogelobservatorium.

De dynamiek keert terug

Zevenenveertig jaar lang waren de Rijn en de Maas afgesloten van hun directe verbinding met zee. De Haringvlietdam blokkeerde hun weg; sinds de voltooiing en het dicht zetten van de sluizen op 15 november 1971 kwam het unieke deltaleven tot stilstand en werd het Haringvliet zoet en stil. Het getij viel weg, trekvissen konden vanaf zee de rivieren niet meer op zwemmen, kustvogels en andere planten- en diersoorten verdwenen. Nu mag de delta gaan herstellen naar een riviermonding waarin het getij en de natuurlijke overgang van zoet rivierwater naar zout zeewater voor oer-Hollandse deltanatuur en soortenrijkdom zorgt.

Sylvo Thijsen, directeur Staatsbosbeheer: “Onze delta is een voedselrijke kraamkamer die van levensbelang is voor vissen, vogels en andere dieren. De natuurherstel- en recreatieprojecten in het Haringvliet zorgen ervoor dat deze natuur meer kansen krijgt en beter beleefd kan worden. De kier is een mooi initiatief dat bijdraagt aan de natuurlijke dynamiek tussen zee en rivier en is daarmee ook van groot belang voor de vele natuurprojecten van Staatsbosbeheer langs de Nederlandse rivieren zoals de Biesbosch, het Munnikenland en de Gelderse Poort.”

Bekijk hier de aflevering van STROOM over het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen en de betekenis daarvan voor de natuur in de delta.

Voor meer informatie over het Haringvliet: www.haringvliet.nu

Foto boven: Arnold van Kreveld

Foto onder: Jan de Roon